Partner serwisu
08 października 2015

Herbata chińska (Thea sinensis, Camellia sinensis, Camellia thea)

Kategoria: Rośliny dla farmacji

Ojczyzną herbaty są prawdopodobnie Indie, choć wielu historyków uważa, że Chiny. Najstarsze wzmianki o herbacie znajdują się na pewno w źródłach chińskich (2757 r. p.n.e.). Wiadomo, że najpierw zbierano ją z dzikich stanowisk, a pierwsze uprawy powstały dopiero około 300 r. Początkowo spożywano ją w postaci zupy. Parzenie herbaty zaczęło się gdzieś w latach 600-900.

Herbata chińska (Thea sinensis, Camellia sinensis, Camellia thea)

Do Japonii herbata trafiła około 800 r., a do Europy przywieźli ją Arabowie około 1550 r. Potem monopol na produkcję herbaty przejęli Holendrzy, którzy uprawiali ją w Indonezji, i Anglicy, którzy zakładali ogromne plantacje na południu Azji. Rytuał parzenia herbaty wprowadzili Japończycy, a od nich dopiero przejęli go Brytyjczycy i upowszechnili w innych krajach.

 

Herbatę zalicza się do rodziny kameliowatych (Camelliaceae) którą nazywa się też rodziną herbatowatych (Theaceae), Rodzaj  ten obejmuje kilka bardzo do siebie podobnych gatunków. Jednak liczą się tylko dwa gatunki herbaty: chińska (Camellia sinensis) i assamska (Camellia assamica), przy czym herbata chińska jest bardziej popularna. Herbata chińska jest krzewem lub niedużym drzewem, a assamska jest okazałym drzewem, które osiąga wysokość do 15 metrów. Herbata jest piękną rośliną o zimozielonych, skórzastych liściach i dużych, białych kwiatach. Owocem jest torebka z 1-3 nasionami. Herbata wymaga ciepłego i łagodnego klimatu, a optymalna dla jej rozwoju średnia temperatura roczna winna wynosić 20o C, przy sumie rocznych opadów około 2000 mm.

 

Bogactwo herbat obecnych na rynku wynika przede wszystkim ze zróżnicowania procesów, jakim poddajemy surowiec (Theae folium) po zbiorze. Z tego punktu widzenia wyróżnia się cztery typy herbat: zieloną, czarną, żółtą i czerwoną. Herbatę zieloną (Theae viridis folium) otrzymuje się z liści stabilizowanych bezpośrednio po zbiorze parą wodną i suszonych. Napar z takiej herbaty ma barwę zielonkawo-żółtą, jest bardzo aromatyczny i pobudzający. Jest to bez wątpienia najlepsza herbata, choć nie posiada tych walorów smakowych, które cenią sobie Europejczycy. Szczególną odmianą herbaty zielonej jest herbata biała. Najpopularniejsza herbata czarna (Theae nigre folium) to herbata fermentowana. Herbaty: żółta i czerwona są to herbaty pośrednie, czyli nie do końca sfermentowane. Ich handlowa nazwa to ulung (oolong).

 

Rejon upraw stanowi również kryterium rozróżniania herbaty. Mamy herbaty indyjskie i cejlońskie (najwyższej jakości, o intensywnym kolorze, aromacie i ostrym smaku), chińskie (o łagodniejszym smaku) oraz gruzińskie (o cierpkim smaku). Są jeszcze herbaty afrykańskie, ale zdecydowanie gorszej jakości. Niektóre gatunki herbat poddaje się też aromatyzacji poprzez dodanie kwiatów jaśminu, róży lub innych roślin, a także olejku pomarańczowego. Ponadto herbaty dzieli się też z uwagi na ich strukturę, a więc na liściaste, łamane i tzw. okruchy.

 

Herbata należy do roślin bogatych w kofeinę. Zawiera jej nawet więcej niż kawa (do 5%). Kofeina należy do grupy alkaloidów purynowych, pochodnych ksantyny. Do tej samej grupy co kofeina należą jeszcze dwa alkaloidy: teobromina i teofilina. Zazwyczaj te trzy związki występują razem, ale każdy z nich wykazuje inne działanie. Teobromina (3,7-dimetyloksantyna) jest głównym alkaloidem nasion kakaowca, a działa przede wszystkim moczopędnie. Teofilina (1,3-dimetyloksantyna) występuje głównie w liściach herbaty (ok. 0,04 %), a najważniejszą jej cechą jest działanie spazmolityczne. Kofeina (1,3,7-trimetoksantyna) w odróżnieniu od teobrominy i teofiliny wykazuje działanie analeptyczne, jest analeptykiem układu oddechowego i naczynioruchowego.

 

Herbata zawiera też do 30 % fenoli tworzących złożoną mieszaninę kwasów fenolowych (kwas galusowy, pochodne kwasu kawowego), protoantocyjanidyn i ich estrów, pochodnych flawanu, galotanoidów (estrów kwasu galusowego z glukozą). Związki te wykazują znaczną aktywność antyoksydacyjną, działają też przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo. Herbata zawiera również związki mineralne, głównie sole magnezu, potasu, glinu i fluoru (130 mg/kg).

 

(18.09.2015, JJ)

ZAMKNIJ X
Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ