Czym jest opieka farmaceutyczna i dlaczego nie funkcjonuje w Polsce?
Opieka farmaceutyczna stwarza szereg korzyści dla pacjentów i farmaceutów. Niestety, jej potencjał nie jest w Polsce w pełni wykorzystywany. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego opieka farmaceutyczna nie funkcjonuje w naszym kraju tak, jak powinna? Na te i szereg innych pytań odpowiedzi szukali uczestnicy debaty „Farmaceuta 2025 – perspektywa oczami studentów”.
Opieka farmaceutyczna – co to takiego?
Na opiekę farmaceutyczną składa się szereg działań prowadzonych przez farmaceutę w aptece, które mają na celu zapewnienie kompleksowej pomocy pacjentom. Są to między innymi: analiza przyjmowanych przez pacjenta leków, ich możliwych interakcji, prowadzenie rejestru stosowanych preparatów, monitorowanie działania nowowprowadzonych leków, konsultacje i profilaktyka zdrowotna, instruktaże obsługi urządzeń medycznych. Farmaceuta, udzielający konsultacji może także kontaktować się z lekarzem prowadzącym pacjenta oraz wystawiać recepty farmaceutyczne, w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia pacjentów. W Polsce każdy ma prawo do korzystania z opieki farmaceuty i jest ona bezpłatna. Jednak takie usługi, jak opieka farmaceutyczna, oferowane są w niewielu miejscach, gdyż prawo ich nie nakazuje, a wiążą się z dodatkowymi kosztami dla właścicieli aptek.
Regulacje prawne
W Polsce o opiece farmaceutycznej mówi Ustawa o izbach aptekarskich. Według ustawy jest ona dokumentowanym procesem, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem, lekarzem i, w razie potrzeby, z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem farmakoterapii w celu uzyskania określonych jej efektów, poprawiających jakość życia pacjenta1. Niestety, oprócz tego zapisu, który można uznać za bardzo ogólny, nie istnieją inne regulacje, które ustalałyby procedury działania farmaceutów, a także kwestie finansowania takich usług. W związku z tym większość aptek ich nie realizuje. Tymczasem opieka farmaceutyczna to przede wszystkim korzyść dla pacjenta – otrzymuje indywidualne podeście do swojego problemu, analizę przyjmowanych leków i profilaktykę powikłań, które mogą być związane z nieodpowiednim przyjmowaniem preparatów. Z drugiej strony, zyskują na niej także farmaceuci, gdyż mogą działać bardziej interdyscyplinarnie, wykorzystywać swoją szeroką wiedzę i pełniej realizować swoje powołanie – ochronę zdrowia pacjenta.
Opieka farmaceutyczna była jedną z kwestii poruszanych podczas debaty „Farmaceuta 2025 – perspektywa oczami studentów”, zorganizowanej w ramach projektu „RECEPTA na sukces w farmacji”. W styczniu studenci z wydziałów farmaceutycznych z całej Polski spotkali się w Warszawie, żeby rozmawiać o przyszłości farmacji. Uczestnicy zgodnie przyznali, że mimo istniejących unormowań prawnych, które umożliwiają prowadzenie opieki farmaceutycznej, to w Polsce ona praktycznie nie istnieje. A szkoda, ponieważ wynosi obsługę pacjenta na zupełnie inny poziom. Według Łucji Zielińskiej, studentki z Poznania, ewolucja farmacji aptecznej w profesjonalne poradnictwo sprawiłaby, że pacjenci byliby lepiej zaopiekowani. Indywidualne podejście do każdego pacjenta, pozwoliłoby na kontrolę sposobu przyjmowania przez niego leków, czuwania nad ich prawidłowym działaniem, kontrolowane byłyby interakcje różnych leków. Pozwoliłoby to uniknąć wielu przypadków nieprawidłowej farmakoterapii.
