Partner serwisu
19 kwietnia 2023

Branża w językach a język w branży

Kategoria: Aktualności

Żadna branża nie istnieje bez komunikacji, a komunikacja — bez precyzyjnego i poprawnego merytorycznie oddawania myśli w odpowiednim języku. Płaszczyzna językowa to jedna z podstaw skuteczności projektów, szczególnie tych międzynarodowych; powodzenie przedsięwzięć naukowych i biznesowych zależy od tego, czy nasza praca zostanie poprawnie zinterpretowana, a także przełożona na język obcy, zrozumiały dla docelowych odbiorców. Czy tłumacz, podejmując się przekładu, jest w stanie wychwycić zawiłości i uwzględnić wymogi sektora life science, tak abyśmy nie musieli poświęcać cennego czasu na korekty dokumentu?

Branża w językach a język w branży

Tłumaczenia tekstów dla przemysłów regulowanych — jak choćby farmaceutycznego, kosmetycznego czy badań klinicznych — wymagają ze strony dostawców usług językowych (tłumaczy i biur tłumaczeń) nie tylko odpowiedniego, wielokierunkowego przygotowania merytorycznego, lecz także dysponowania sprawdzonym zespołem weryfikacyjno-edytorskim, zapleczem technicznym oraz procesami zapewniania i kontroli jakości. 

Istotne jest również precyzyjne ustalenie zamierzonego odbiorcy tekstu: np. ulotki dla pacjentów, informacje o lekach publikowane przez urzędy regulacyjne czy podsumowania wyników badań klinicznych udostępniane do wiadomości publicznej powinny cechować się językiem zrozumiałym dla możliwie najszerszego grona odbiorców, bez nadmiernie specjalistycznej terminologii. Inaczej rzecz ma się w przypadku treści przeznaczonych dla odbiorcy profesjonalnego, takich jak charakterystyki produktów leczniczych czy protokoły badań.

Praca ze specjalistycznymi tekstami wymaga sprawnego poruszania się w gąszczu materiałów referencyjnych, począwszy od wewnętrznych glosariuszy, przez szablony QRD publikowane przez EMA, słowniki MedDRA, wzory wniosków czy bazy terminologiczne EDQM, na aktach prawnych skończywszy.

Nie mniejsze znaczenie mają też pojedyncze procesy lub grupy procesów stosowane w projektach tłumaczeniowych — poza samym tłumaczeniem często pojawia się potrzeba dodatkowej weryfikacji merytorycznej, korekty językowej, tłumaczenia wstecznego czy uzgodnienia brzmienia (tzw. reconciliation).

W przypadku tak wielu różnych czynników, które należy wziąć pod uwagę przy realizacji projektów tłumaczeń dla branż regulowanych, znaczenia nabierają wewnętrzne standardowe procedury operacyjne opracowywane przez dostawców usług językowych — np. dotyczące procesów QA/QC — i nowoczesne narzędzia wspierające proces tłumaczenia.

Aspekty jakościowe
Procesy QA (quality assurance, zapewnianie jakości) i QC (quality control, kontrola jakości) to czynności komplementarne, ale wykonywane na różnych etapach projektu tłumaczeniowego. Zapewnianie jakości polega przede wszystkim na dobraniu odpowiedniego zespołu lingwistów z uwzględnieniem m.in. wykształcenia kierunkowego, doświadczenia zawodowego (w obszarze zarówno np. farmacji czy medycyny, jak i tłumaczeń), znajomości języków obcych czy spełnienia wymogów norm jakościowych, w tym ISO 17100. Ważna jest też np. znajomość przepisów na danym rynku. QA to zatem pierwszy i jeden z najważniejszych etapów procesu tłumaczenia, bo od niego zależy ostateczna jakość produktu. Z kolei kontrola jakości to proces sprawdzania tekstu tłumaczenia, w tym z użyciem automatycznych narzędzi pozwalających na wykrycie problemów terminologicznych, nieprawidłowych wartości numerycznych czy błędów językowych.

Ważnym aspektem QA i QC jest zebranie, przygotowanie i sprawdzenie stosowania wszelkich właściwych dziedzinowo materiałów referencyjnych: aktualnych szablonów QRD, baz terminologii zgodnych ze Standard Terms EDQM albo rozporządzeniem MDR bądź dokumentów referencyjnych od zleceniodawcy. Tutaj również z pomocą przychodzą nowoczesne technologie: odpowiednio przygotowane bazy terminologiczne (TB) umożliwiają wykrycie na etapie QC problemów terminologicznych, a pamięci tłumaczeń (TM) pozwalają wymusić użycie zapisów zgodnych z szablonami. Technologia pamięci tłumaczeniowych pozwala także na zapewnienie znacznie wyższej spójności — zarówno w obrębie projektu, jak i między projektami — niż tłumaczenia realizowane bez jej wykorzystania.

Pomocne bywa też skojarzenie tłumaczenia maszynowego z postedycją wykonywaną przez wykwalifikowanego lingwistę. Częstą bolączką tłumaczeń maszynowych są niespójności leksykalne i błędy merytoryczne, których eliminacja nie jest zadaniem łatwym. Oczywiście niebagatelną kwestią jest także bezpieczeństwo tekstów tłumaczonych maszynowo — nie może być miejsca na korzystanie z rozwiązań gromadzących dane użytkowników; profesjonalni dostawcy usług językowych używają w tym celu własnych silników od wiarygodnych firm.

Wszystkie te kroki, choć skomplikowane, służą jednemu celowi: otrzymaniu tłumaczenia dostosowanego do grupy odbiorców, zawierającego prawidłową terminologię i zapisy oraz pozbawionego błędów merytorycznych i językowych. W przypadku tekstów związanych z rejestracją leków czy badaniami klinicznymi pomyłki mogą być fatalne w skutkach i kosztowne — mogą wydłużyć proces rejestracji, powodować konieczność ponownego uzyskania świadomej zgody uczestników badania czy nawet odbić się negatywnie na zdrowiu i dobrostanie pacjentów, wywołując skutki prawne.

Na szczęście branża farmaceutyczna ma do dyspozycji profesjonalnych dostawców, takich jak medi.global, zapewniających odpowiedni poziom usług językowych. Aby zweryfikować dostawcę w tym zakresie, warto zapytać o kilka kluczowych elementów:
•    posiadane certyfikacje: zwłaszcza certyfikowany system zarządzania jakością, certyfikat bezpieczeństwa informacji ISO 27001 czy też branżowe certyfikaty ISO 17100 lub ISO 18587,
•    odpowiedni zespół lingwistów: dla potwierdzenia wysokich kwalifikacji lingwistów zaangażowanych w procesy tłumaczeniowe można poprosić o udostępnienie zanonimizowanych życiorysów,
•    wąska specjalizacja dziedzinowa: efekty pracy biura, które nie zajmuje się na co dzień tekstami medycznymi i farmaceutycznymi, mogą być suboptymalne.
 

źródło: Artykuł sponsorowany
fot. 123rf
Nie ma jeszcze komentarzy...
CAPTCHA Image


Zaloguj się do profilu / utwórz profil
Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ