– Vertex Pharmaceuticals ogłosił prezentację licznych abstraktów naukowych ukazujących korzyści kliniczne wynikające z leczenia modulatorami CFTR, w tym najnowszego zatwierdzonego leku firmy – ALYFTREK® (deutiwakaftor/tezakaftor/wanzakaftor) – podczas Północnoamerykańskiej Konferencji Mukowiscydozy (NACFC), która odbyła się w dniach 22–25 października w Seattle, w stanie Waszyngton. Abstrakty naukowe zaprezentowane podczas tegorocznej konferencji, dowodzą, że poprawa funkcji CFTR, mierzona poprzez obniżenie stężenia chlorków w pocie (SwCl), wiąże się z lepszymi wynikami klinicznymi u osób chorych na mukowiscydozę (CF). ALYFTREK wykazał większe obniżenie stężenia chlorków w pocie w porównaniu z lekiem TRIKAFTA®, dostępnym w Unii Europejskiej pod nazwą KAFTRIO® (iwakaftor/tezakaftor/eleksakaftor) w połączeniu z iwakaftorem, w badaniach fazy 3, co sugeruje, że ALYFTREK może przynieść jeszcze większą poprawę jakości życia i innych wskaźników dotyczących jakości zdrowia. 

Dane zaprezentowane na temat ALYFTREK oraz zależności między niższym stężeniem chlorków w pocie (SwCl) a poprawą wyników klinicznych:

- Zmniejszona liczba zaostrzeń płucnych oraz mniejsze zużycie antybiotyków dożylnych po leczeniu preparatem deutiwakaftor/ tezakaftor/wanzakaftor u osób z mukowiscydozą z genotypem F508del o minimalnej funkcji (Plakat nr 868): zaprezentowane analizy post-hoc dwóch kluczowych badań fazy 3 (SKYLINE 102 i SKYLINE 103), które pokazują, że pacjenci z mutacją F508del/minimalna funkcja (F/MF) leczeni preparatem ALYFTREK mieli statystycznie istotnie niższy wskaźnik występowania zaostrzeń płucnych (PEx) oraz cyklów antybiotykoterapii dożylnej w porównaniu z pacjentami F/MF leczonymi preparatem TRIKAFTA, dostępnym w Unii Europejskiej pod nazwą KAFTRIO (iwakaftor/tezakaftor/eleksakaftor) w połączeniu z iwakaftorem.

- Maksymalizacja korzyści dzięki wczesnemu leczeniu modulatorami CFTR: niższe stężenie chlorków w pocie wiąże się z poprawą wyników klinicznych u dzieci w wieku od 6 do 11 lat (Plakat nr 119): zaprezentowane dane z analizy łącznej uczestników badań fazy 3 oraz badań otwartych z przedłużonym dostępem do modulatorów CFTR. Analiza trzech grup wiekowych (>18 lat, 12–17 lat oraz 6–11 lat) z mutacjami F/MF lub F/F wykazała, że uczestnicy, którzy rozpoczęli terapię w młodszym wieku, osiągnęli wyższy poziom funkcji CFTR, mierzony niższym stężeniem chlorków w pocie. Wśród uczestników z grupy 6–11 lat, osoby z niższym stężeniem chlorków w pocie odnotowały szerokie korzyści kliniczne – co potwierdzają wyższe wskaźniki poprawy w zakresie funkcji płuc, objawów oddechowych, stanu odżywienia oraz rocznych wskaźników zaostrzeń płucnych (PEx).

- Zmiany stężenia chlorków w pocie po leczeniu modulatorami CFTR i ich związek ze stosowaniem antybiotyków u młodzieży i dorosłych z mukowiscydozą (Plakat nr 120): zaprezentowane dane z analizy łącznej ponad 2000 osób z mukowiscydozą w wieku powyżej 12 lat, z genotypami F/MF oraz F580del/F580del (F/F), które uczestniczyły w badaniach klinicznych fazy 3 nad modulatorami CFTR. Dane te wykazały, że po rozpoczęciu leczenia modulatorami CFTR, osiągnięcie prawidłowego stęzenia chlorkó w pocie (<30 mmol/L) wiązało się z niższym rocznym wskaźnikiem stosowania antybiotyków dożylnych i/lub doustnych w porównaniu z uczestnikami badań, u których stężenie chlorków w pocie pozostało wyższe. 

O mukowiscydozie

Mukowiscydoza jest rzadką, skracającą życie chorobą genetyczną, która dotyka ponad 109 000 ludzi na świecie, w tym 94 000 osób w Ameryce Północnej, Europie i Australii oraz ponad 1 800 chorych na mukowiscydozę mieszkających w Polsce. Mukowiscydoza to postępująca, wielonarządowa choroba wpływająca na płuca, wątrobę, trzustkę, przewód pokarmowy, zatoki, gruczoły potowe oraz układ rozrodczy. Mukowiscydoza jest spowodowana wadliwym i/lub brakującym białkiem CFTR, wynikającym z określonych mutacji w genie CFTR. Dzieci muszą odziedziczyć dwa wadliwe geny CFTR — jeden od każdego z rodziców — aby zachorować na mukowiscydozę, a mutacje te można zidentyfikować za pomocą testu genetycznego. Chociaż istnieje wiele różnych typów mutacji CFTR, które mogą powodować tę chorobę, większość osób z mukowiscydozą ma co najmniej jedną mutację F508del. Mutacje CFTR prowadzą do mukowiscydozy, powodując wadliwe działanie białka CFTR, jego niedobór lub brak, na powierzchni komórki. Wadliwe działanie i/lub brak białka CFTR powoduje ograniczenia przepływu jonów chlorkowych (składnika soli) oraz wody do i z komórek organizmu w różnych narządach. W płucach prowadzi to do nagromadzenia się nieprawidłowo gęstego, lepkiego śluzu, przewlekłych infekcji płuc i postępującego uszkodzenia płuc, które ostatecznie prowadzi do śmierci u wielu pacjentów. Mediana wieku zgonu wynosi 30 lat, ale dzięki leczeniu przewidywana długość życia poprawia się.

Obecnie leki Vertex na mukowiscydozę stosowane są w leczeniu u ponad 75 tys. osób z mukowiscydozą w ponad 60 krajach na sześciu kontynentach. Oznacza to, że 2/3 zdiagnozowanych osób z mukowiscydozą kwalifikujących się do terapii modulatorami CFTR jest nią leczonych.

Diagnozę mukowiscydozy często stawia się na podstawie badań genetycznych, a potwierdza się ją testem potowym (SwCl), który mierzy dysfunkcję białka CFTR. Próg diagnostyczny dla mukowiscydozy to SwCl ≥60 mmol/L, podczas gdy poziomy stężenia między 30-59 wskazują, że mukowiscydoza jest możliwa i do postawienia diagnozy może być konieczne wykonanie większej liczby badań. Poziom SwCl <30 mmol/L występuje u osób, które są nosicielami jednej kopii mutacji genu CFTR, ale nie mają żadnych objawów choroby (nosiciele). Na poziomie populacji wyższe poziomy SwCl są związane z cięższą chorobą. Przywrócenie funkcji CFTR prowadzi do niższych poziomów SwCl. Stężenia SwCl poniżej 60 mmol/L są związane z lepszymi wynikami klinicznymi, takimi jak lepsza i bardziej stabilna funkcja płuc, mniej zaostrzeń płucnych, lepsza jakość życia i lepsze przeżycie. Przywrócenie stężenia SwCl poniżej 30 mmol/L jest od dawna ostatecznym celem leczenia, ponieważ stężenia poniżej 30 mmol/L są uważane za prawidłowe i występują typowo u nosicieli mukowiscydozy, u których nie występuje choroba.

O ALYFTREK® (deutiwakaftor/ tezakaftor/wanzakaftor)

U osób z mukowiscydozą mutacje w genie CFTR prowadzą do zmniejszenia ilości i/lub funkcji kanału białkowego CFTR na powierzchni komórki. Wanzakaftor i tezakaftor mają na celu zwiększenie ilości białka CFTR na powierzchni komórki poprzez ułatwienie przetwarzania i transportu białka CFTR. Deutiwakaftor to modulator wzmacniający, mający na celu zwiększenie prawdopodobieństwa otwarcia kanału białka CFTR dostarczanego na powierzchnię komórki w celu poprawy przepływu soli i wody przez błonę komórkową.

ALYFTREK® jest zatwierdzony w Unii Europejskiej do leczenia osób z mukowiscydozą w wieku od 6 lat, które mają co najmniej jedną mutację niebędącą klasy I w genie CFTR (regulatorze przewodnictwa przezbłonowego w mukowiscydozie). Aby uzyskać pełne informacje o produkcie, zapoznaj się z Charakterystyką Produktu Leczniczego, którą można znaleźć na stronie http://www.ema.europa.eu.