Polski przemysł farmaceutyczny jest zdominowany przez leki generyczne. Są nimi w większości małe cząsteczki, często o prostej strukturze chemicznej, powstające na drodze syntezy chemicznej. Gdy proste cząsteczki to za mało, aby leczyć wiele chorób, w tym autoimmunologicznych i onkologicznych, wykorzystuje się leki biotechnologiczne. Niestety, koszt ich pozyskania często przekracza możliwości finansowe służby zdrowia. Zakończenie ochrony patentowej na leki biotechnologiczne otwiera drzwi do wprowadzenia na rynek ich tańszych odpowiedników – leków biopodobnych.

Kosztowny proces

Wytwarzanie leków biopodobnych to skomplikowany i kosztowny proces, z bardzo rozbudowanym systemem kontroli jakości. Produkcja odbywa się w warunkach sterylnych, często z zastosowaniem zaawansowanych metod wytwarzania i jest procesem długotrwałym.

Pierwsze procesy wytwarzania przeciwciał monoklonalnych w warunkach GMP datuje się na początek lat 90. Obejmowały one między innymi wiele etapów filtracyjnych, wirowania, szereg metod separacyjnych, chromatografii oraz inaktywację wirusową z zastosowaniem rozpuszczalników/detergentów. Procesy te były bardzo różnorodne i często wymagały zastosowania nawet więcej niż czterech kroków chromatograficznych. W związku z bardzo niską wydajnością tych procesów, niezbędne było stosowanie bardzo dużych bioreaktorów, aby po etapach oczyszczania uzyskać wystarczającą ilość produktu. Hodowla komórek w bioreaktorach wymaga zastosowania systemu ogrzewania w celu utrzymania stałej temperatury hodowli. Im większy bioreaktor, tym zużycie jest większe. Zatem koszty procesu były bardzo wysokie, przez co koszt leku również.

* * *

Przeprowadzone przez firmę Mabion testy z zastosowaniem prototypu urządzenia do mieszania orbitalnego hodowli komórkowych SB-2500X (Kuhner AG) pokazały, iż zwiększenie skali z 200 do 2500 l nie wpłynęło w żaden sposób ani na trwałość worka, jego szczelność, ani na żywotność komórek, a przede wszystkim pozwoliło na utrzymanie profilu jakościowego przeciwciał monoklonalnych produkowanych w komórkach ssaczych. Mabion jest pierwszą na świecie firmą, która przeprowadziła i zakończyła powodzeniem testy na taką skalę. Udowodniliśmy, że nie ma limitu skali dla technologii „orbital shaking” oraz „disposable”.

Połączenie aktualnej wiedzy procesowej w zakresie hodowli komórkowych, chromatografii, innowacyjnych technologii bioreaktorowych (takich jak „orbital shaking”) oraz pojawiająca się możliwość zastosowania technologii „disposable” w skali przemysłowej wraz z zaawansowaną wiedzą analityczną, umożliwiają nie tylko wytworzenie właściwej cząsteczki leku biopodobnego, ale również uzyskanie jej w sposób wysoce efektywny kosztowo. Daje to elastyczność i możliwość idealnego dopasowania do potrzeb rynku.

Cały artykuł można przeczytać w numerze 3/2014 "Przemysłu Farmaceutycznego"