Związek między trybem życia a zdrowiem oczu

Na zdrowie oczu wpływ ma wiele czynników. Oprócz uwarunkowań genetycznych to właśnie tryb życia w dużym stopniu odpowiada za ujawnienie się chorób oczu.

Na ostrość wzroku wpływa:

• dieta
• rodzaj pracy (np. praca przy komputerze/laptopie)
• oświetlenie w pracy i możliwość robienia przerw od patrzenia w monitor
• sposób spędzania czasu wolnego
• narażenie na dym papierosowy i zanieczyszczenia powietrza
• dbałość o odpowiednią liczbę godzin snu.

Dieta a pogorszenie wzroku

Znaczny wpływ na zdrowie oczu ma dieta.

Dbając o wzrok, warto spożywać produkty zawierające:

• luteinę i zeaksantynę – związki te znajdują się w zielonych warzywach (takich jak: szpinak, brokuły, sałata, jarmuż, natka pietruszki, groszek, szparagi), a także w brzoskwiniach, morelach i pistacjach
• witaminę A – znajdującą się np. w marchwi, mleku i jajkach
• beta-karoten – obecny w marchwi, czerwonej papryce i suszonych morelach
• witaminę C – zawartą w owocach cytrusowych, natce pietruszki i papryce
• witaminę E – którą można znaleźć w nasionach lnu, makaronach pełnoziarnistych i jajkach
• kwasy omega-3 – znajdujące się w łososiu, makreli, śledziach, ziarnach słonecznika i orzechach włoskich
• cynk – obecny w pełnoziarnistym pieczywie, razowych makaronach i jajkach.

Gdy w diecie brakuje wymienionych wyżej witamin i minerałów, może stopniowo narastać pogorszenie wzroku. Warto więc tak komponować swój jadłospis, aby znalazły się w nim warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, ryby, jajka i nabiał.

Aktywność fizyczna a widzenie

Umiarkowana aktywność fizyczna korzystnie wpływa na cały organizm, w tym na wzrok. Regularne spacery lub jazda na rowerze usprawniają krążenie krwi w naczyniach krwionośnych – również tych znajdujących się w gałce ocznej.

Sprawny przepływ krwi przez naczyniówkę oka pozwala dostarczyć jego tkankom wszystkich potrzebnych składników odżywczych.

Ponadto spacer to ćwiczenie nie tylko dla mięśni, ale także dla oczu! Będąc w ruchu, ćwiczona jest akomodacja oka - zdolność dostosowania się do patrzenia na przedmioty znajdujące się w różnych odległościach. Trenowanie tej zdolności jest przydatne w każdym wieku. Dlatego warto spacerować całą rodziną np. po lesie, gdzie na oczy nie działają zanieczyszczenia powietrza.

Trzeba jednak dodać, że nie każdy rodzaj aktywności służy oczom. Dotyczy to zwłaszcza osób z jaskrą i zaćmą. Dla nich niewskazane są duże wysiłki i ćwiczenia izometryczne, związane z napinaniem mięśni (gdyż mogą podwyższyć ciśnienie w gałce ocznej).

Ochrona oczu przed promieniowaniem UV

Przed promieniami UV należy chronić nie tylko skórę, ale też oczy.

Można ograniczyć docieranie szkodliwych promieni do oczu, stosując następujące wskazówki:

• wychodząc z domu koniecznością są okulary z filtrem UV (optymalnie specjalne okulary korekcyjne przeciwsłoneczne od dobrego optyka lub soczewki przeciwsłoneczne)
• dla kierowców przydatne mogą być soczewki polaryzacyjne redukujące oślepiający wpływ promieni słonecznych na wzrok
• spędzając czas na świeżym powietrzu warto nosić czapkę z daszkiem, która dodatkowo osłania oczy (dostępne są nawet warianty z tkaniny, która przepuszcza mniej promieni UV)
• stosować krople do oczu w filtrem UV.

Chcąc wykonać specjalistyczne okulary przeciwsłoneczne lub soczewki, dostosowane do wady wzroku pomocna może okazać się wyszukiwarka optyków.

Pogorszenie wzroku a palenie papierosów

Czy dym tytoniowy wpływa na wzrok? Okazuje się, że tak! Niestety ma to miejsce nie tylko u palaczy, ale też u osób przebywających z palaczami w jednym pomieszczeniu. Warto mieć to na uwadze, chroniąc wzrok dzieci.

Dym papierosowy może wywołać degenerację każdej struktury oka.

Badania1 wykazały, że u dzieci narażonych na dym tytoniowy wykształca się krótkowzroczność. O dokładnym przebiegu przeprowadzonych badań nad tym zjawiskiem oraz o ich wynikach czytaj tutaj.

Wartość regularnych badań wzroku

Profilaktyka chorób oczu i wad wzroku to nie tylko zdrowy styl życia. Duże znaczenie mają też badania profilaktyczne, zalecane u zdrowych osób minimum raz na 2 lata.

Badania okulistyczne mogą na wczesnym etapie wykryć choroby, które nieleczone doprowadzają do szybkiego pogorszenia wzroku. Tak jest w przypadku zwyrodnienia plamki żółtej lub jaskry. U osób z jaskrą uratować wzrok mogą regularne badania ciśnienia w gałce ocznej.

Gdy okulista zauważy niepokojące zmiany, jest w stanie szybko włączyć prawidłowe leczenie. Może ono opóźnić postęp choroby. Dlatego trzeba zgłaszać się na regularne badania okulistyczne.

Tryb życia a wzrok – podsumowanie

Wiedząc już, jak dbać o wzrok, warto wprowadzić korzystne zmiany w swoim trybie życia. Jadłospis zawierający wszystkie potrzebne oczom składniki odżywcze, a także regularne spacery to ważna część profilaktyki wad wzroku. Należy też pamiętać o ochronie oczu przed promieniami UV, stosując dobre okulary z filtrem lub soczewki przeciwsłoneczne. Do tego regularne (przynajmniej raz na 2 lata) kontrole u okulisty – a to wszystko po to, aby móc cieszyć się dobrym wzrokiem przez długi czas!

Bibliografia

Morgan IG, Wu PC, Ostrin LA, Tideman JWL, Yam JC, Lan W, Baraas RC, He X, Sankaridurg P, Saw SM, French AN, Rose KA, Guggenheim JA. IMI Risk Factors for Myopia. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2021 Apr 28;62(5):3. doi: 10.1167/iovs.62.5.3. PMID: 33909035; PMCID: PMC8083079. (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33909035/)

Szostak, W. B., & Szostak-Węgierek, D. (2008). Żywienie w profilaktyce zwyrodnienia plamki żółtej. Przeg Lek, 65(6), 308-311.

LUŻYŃSKA, M. Ochrona narządu wzroku przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Optyka, 2017.

Grudzińska, E., & Modrzejewska, M. WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA STAN NARZĄDU WZROKU–AKTUALNY STAN WIEDZY. Nauki Przyrodnicze i Medyczne: Żywienie, sport oraz zdrowie, 75.