Partner serwisu
30 marca 2016

NIK o 1% – niejednolite działania inspekcji

Kategoria: Z życia branży

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport o Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej, odnoszący się w części do regulacji dotyczącej 1% aptek w województwie. Stwierdza w nim między innymi, że „Inspekcja Farmaceutyczna działała w tej sprawie niejednolicie”.  

NIK o 1% – niejednolite działania inspekcji

W ocenie autorów raportu „część Wojewódzkich Inspektorów wskazywała, że nie istnieją podstawy do odmowy zmiany lub cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki, jeśli liczba aptek prowadzonych przez dany podmiot przekroczy wyznaczony próg. Z kolei z uwagi na niejednoznaczność przepisów i dalsze możliwe naruszenia zakazów antykoncentracyjnych część Wojewódzkich Inspektorów wstrzymała się ze zmianą zezwoleń”.

Raport NIK nie uwzględnia jednak wszystkich istniejących dokumentów, w tym oficjalnego stanowiska Ministra Zdrowia z 2012 r. oraz treści ministerialnego projektu nowelizacji ustawy – Prawo farmaceutyczne z 2008 r. W związku z tym Konfederacja Lewiatan i Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET pragną przypomnieć podstawowe fakty dotyczące stosowania tzw. przepisów antykoncentracyjnych 1%.

Prawo pozwala na przekroczenie progu 1 % w drodze przejęć

Przepis art. 99 ust. 3 Prawa farmaceutycznego stanowi, iż nie wydaje się zezwolenia na prowadzenie apteki, jeżeli podmiot o nie występujący lub jego grupa kapitałowa prowadzą lub kontrolują już na terenie województwa ponad 1 % aptek ogólnodostępnych.  Przepis art. 99 ust. 3 PF ma znaczenie przy ubieganiu się o zezwolenie, nie wprowadza zaś ogólnego zakazu posiadania więcej niż 1% aptek ogólnodostępnych w województwie. Zakaz taki musiałby być wyraźnie sformułowany w normie ustawowej. W orzecznictwie sądowym nie dopuszcza się domniemywania ograniczeń praw i wolności jednostki, ani domniemywania kompetencji organów administracji publicznej -  stwierdza konstytucjonalista prof. Bogusław Banaszak.

Organy Państwa wielokrotnie potwierdzały prawidłowe rozumienie przepisu o 1%

Od początku obowiązywania przepisu próg 1 % był stosowany w przypadku otwierania nowych aptek, natomiast przejęcia istniejących aptek podlegały ogólnym regułom badania udziału rynkowego podmiotu przejmującego (wymóg zgody UOKiK).

Na takie rozumienie przepisu wskazywała praktyka organów państwa oraz oficjalne stanowisko Ministerstwa Zdrowia (zob. odpowiedź MZ z dnia 6 września 2012 r. na interpelację nr 7736 w sprawie funkcjonowania wojewódzkich inspektoratów farmaceutycznych: „Brak jest przeszkód, aby ten sam przedsiębiorca albo podmioty przez niego kontrolowane w sposób bezpośredni lub pośredni, w szczególności podmioty zależne w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, prowadziły łącznie więcej niż 1% aptek ogólnodostępnych zlokalizowanych na terenie danego województwa, pod warunkiem że prowadzą te apteki na podstawie zezwoleń wydanych zgodnie z obowiązującymi przepisami. Analogiczna sytuacja występuje w przypadku członków grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Jeżeli tzw. apteki sieciowe są aptekami, które działają zgodnie z powyższymi zasadami, brak jest prawnych przeszkód, aby mogły funkcjonować.”).

Przedstawione rozumienie przepisu potwierdza także próba jego nowelizacji w 2008 r. W ministerialnym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw (znak: MZ-PL-462-6724-27/MZ/08) proponowano wprowadzenie normy zakazowej: „Art. 99a. Zabrania się prowadzenia na terenie województwa więcej niż 1% łącznie aptek ogólnodostępnych przez: 1)  przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów; 2) grupę kapitałową w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów”, uzasadniając to w sposób następujący (str. 49 uzasadnienia projektu ustawy): „Przepisy art. 80 ust. 1 i art. 99 ust. 3 ustawy – Prawo farmaceutyczne regulują rynek farmaceutyczny tylko od strony wydawania nowych zezwoleń na prowadzenie hurtowni farmaceutycznych/aptek, pozostawiając możliwość posiadania przez przedsiębiorców kontrolowanych powyżej 1% łącznie aptek na terenie województwa”. Dalej, na s. 50 uzasadnienia określono przepis art. 99 ust. 3 pkt 2 i 3 PF mianem „znajdującego zastosowanie jedynie w odniesieniu do wydawania nowych zezwoleń na prowadzenie apteki”.

Strona używa plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. OK, AKCEPTUJĘ