Podmioty uprzywilejowane

Beneficjentami korzystnych rozwiązań podatkowych są przede wszystkim podmioty zajmujące się szerokorozumianą produkcją produktów / preparatów  leczniczych, suplementów diety, czy też surowców niezbędnych w takiej produkcji. Kwestią kluczową jest to, żeby podmioty te wykonywały prace rozwojowe nad swoimi produktami a w działalności operacyjnej wykorzystywały  przykładowo zarejestrowane na siebie patenty, prawa z rejestracji produktu leczniczego lub też inne prawa ochronne.

W ujęciu podatkowym, w uproszeniu, przez prace rozwojowe powinniśmy rozumieć wszelkie aktywności podatników zmierzające do wytworzenia nowych wcześniej nie będących w ich portfolio produktów, lub wprowadzanie znaczących modyfikacji/zmian do tych istniejących w ofercie podatnika. Powyższe czynności wykonywane są niemal przez każdą firmę produkcyjną działająca w branży farmaceutycznej. Idealną z perspektywy dodatkowych preferencji podatkowych sytuacją jest ta, w której w efekcie wskazanych powyżej prac rozwojowych powstają wspomniane prawa ochronne. O ile w przypadku prawa z rejestracji produktu leczniczego, jego powstanie jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia seryjnej produkcji leku o tyle w przypadku patentu, prawa ochronnego na recepturę czy wzoru użytkowego na technologię, szans na ich zarejestrowanie warto czasami poszukać.

Zasada działania ulgi IP Box

Podstawową zasadą działania ulgi jest prawo do opodatkowania obniżoną 5% stawką podatku dochodowego dochodu generowanego z posiadanych przez podatnika praw ochronnych, czyli np. z prawa z rejestracji produktu leczniczego, patentu, wzoru użytkowego. Dla dużych podmiotów płacących co do zasady 19% podatek, obniżka stawki o 14% to zazwyczaj perspektywa materialnych oszczędności podatkowych.

Niemniej jednak poprawne stosowanie ulgi nie jest zabiegiem prostym i w większości przypadków wymaga wsparcia profesjonalisty. Kwestią najbardziej problematyczną jest prawidłowe wyliczenie dochodu, który może podlegać opodatkowaniu 5% stawką. Oczywiście nie jest to problem u podmiotu, który posiada patenty i wzory użytkowe i następnie je licencjonuje. W takich przypadkach dochód bezpośrednio i w całości wynika z udostępniania praw ochronnych i już standardowa ewidencja rachunkowa daje nam odpowiedź jaki dochód będzie korzystał z preferencji. W praktyce jednak takich przypadków jest niewiele i w sytuacji, w której przedsiębiorstwo posiada pateny czy wzory użytkowe stara się je skomercjalizować w postaci konkretnych produktów powstałych przy wykorzystaniu wspomnianych praw ochronnych. W powyższych sytuacjach wartość danego prawa ochronnego stanowi tylko jakąś część wartości całego produktu.

Podobna sytuacja występuje w przypadku prawa z rejestracji produktu leczniczego, stanowiącego wyłącznie część (oczywiście niebywale istotną) gotowego produktu jakim jest lek przeznaczony do produkcji seryjnej.

Metodologia liczenia

Cała trudność prawidłowego wdrożenia IP Box’a, ale jednocześnie rekomendowana metodologia jego wyliczania polega na tym, żeby:

• w pierwszej kolejności określić stosunek wartości konkretnego prawa ochronnego do wartości całego produktu;
• następnie odnieść powyższy wynik, do ceny danego produktu i wyliczyć jaka jej część może być przyporządkowana do prawa ochronnego – na tym etapie jesteśmy w stanie określi przychód przyporządkowany do danego prawa ochronnego;
• końcowo wyliczyć dochód przypadający na prawo ochronne, poprzez odpowiednią alokację kosztów bezpośrednich oraz pośrednich.

Przepisy podatkowe wskazują, że do prawidłowego wykonania powyższych operacji niezbędne jest przeprowadzenie odpowiednich analiz z zakresu cen transferowych (analizy TP). Ceny transferowe są to określone przez prawo podatkowe zasady ustalania cen usług/produktów między podmiotami powiązanymi. Wprawdzie w niniejszym przypadku przedmiotem analizy nie są stosunki między podmiotami powiązanymi, jednak w przypadku ulgi IP Box metodologie stosowane do wyliczania rynkowych marż, czy alokacji zysku okazują się pomoce przy wyodrębnianiu ceny prawa ochronnego w finalnej cenie produktu.

Powyższa metoda wyliczania dochodu podlegającego pod ulgę jest oczywiście obarczona pewną dozą ryzyka. Stosując Ip Box’a w oparciu o wyliczenia wynikającego z tzw. analizy TP, niejako godzimy się tym, że mogą one zostać poddane weryfikacji przez niezależnych biegłych powołanych przez organ podatkowy. Dlatego kluczowe jest to, żeby były one przeprowadzone w sposób profesjonalny z uwzględnieniem konkretnej branży, obecnej sytuacji na rynku i perspektyw tej branży na przyszłość.

Oczywiście nagroda za podjęcie powyższego ryzyka (które może być skutecznie minimalizowane poprzez dobór odpowiednich narzędzi) może być niezwykle atrakcyjna. Będzie ona tym większa im bardziej dane przedsiębiorstwo uzależnione jest od stworzonego przez siebie prawa ochronnego. W praktyce, w niektórych przypadkach nawet pow. 90% dochodów generowanych na sprzedaży produktów leczniczych można powiązać z zarejestrowanymi prawami ochronnymi. Oznacza to, że pow. 90% zysków danego podmiotu może podlegać pod 5% stawkę podatku. Warto zaznaczyć, że mowa tutaj o dochodach generowanych na seryjnej, masowej sprzedaży leków / suplementów diety.  Dochodach, które z uwagi na specyfikę rynku i branży posiadają bardzo duży potencjał ich skalowania.

Przykład

Alfapharmat Sp. z o.o. zajmuje się produkcją i sprzedażą suplementów diety dla sportowców. Spółka po wielu latach badań i testów opracowała i opatentowała recepturę na składnik suplementu poprawiający sprężystość mięśni.

W 2021 r. dochody Alfapharmat Sp. z o.o. ze sprzedaży przedmiotowego suplementu wyniosły 12 mln zł. Przeprowadzona przez Spółkę analiza, opierająca się na rynkowej wartości podobnych receptur dostępnych na rynku, wykazała, że z całości dochodów wygenerowanych na sprzedaży suplementu na sprężystość mięśni, aż 85% można przyporządkować do wartości innowacyjnej opatentowanej przez Alfapharmat receptury. Oznacza to, że 10,2 mln zł dochodu może podlegać opodatkowaniu według stawki 5%. Przekłada się to na oszczędność dla spółki w wysokości ok. 1,43 mln zł rocznie.

Istotną informacją jest również to, że począwszy od 2022 r. ulgę IP Box można skutecznie łączyć z inną ulgą wspierającą przedsiębiorców głównie w fazie początkowej, tj. badawczo-rozwojowej, czyli ulgą na działalność badawczo-rozwojową. Odpowiednie zarządzanie efektywnością podatkową projektów farmaceutycznych powinno polegać na maksymalizowaniu korzyści podatkowych poprzez dokonywanie odpowiednich (zmultiplikowanych w efekcie ulgi B+R) odliczeń podatkowych kosztów ponoszonych na badania i rozwój i jednocześnie minimalizacji stosowanej stawki podatkowej w fazie komercjalizacji produktu.

Nie jest tajemnicą, że stosowanie ulg podatkowych stanie się niezbędną czynnością pozwalająca przedsiębiorstwom farmaceutycznym na pozostanie na konkurencyjnym rynku. Zmniejszenie faktycznych kosztów prowadzenia działalności o ok. 14% (a do tego może sprowadzać się korzystanie z ulgi IP Box) daje niebywałą przewagę rynkową, którą chce wykorzystywać coraz więcej przedsiębiorców.

www.arenaadvisory.com