W 2006 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymali dwaj amerykańscy biolodzy – dr Craig C. Mello i dr Andrew Z. Fire – za odkrycie mechanizmu wyciszania genów, zwanego interferencją RNA (RNAi). Pozwala on blokować ekspresję konkretnych genów, co może być wykorzystane do leczenia chorób spowodowanych wadami genetycznymi, w tym nowotworów i chorób rzadkich, jak również do zwalczania infekcji wirusowych oraz w innych zastosowaniach medycyny precyzyjnej. Komitet Noblowski docenił ogromny potencjał tego odkrycia, które wciąż znajduje nowe zastosowania nie tylko w wielu obszarach terapeutycznych, ale również w biotechnologii roślin i zwierząt.

Laureat Nagrody Nobla odbył szereg spotkań z przedstawicielami świata akademickiego w Polsce, przede wszystkim – studentami kierunków medycznych prestiżowych uczelni: Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas prelekcji pt. „RNAi: A Molecular Spark in an Information Inferno” prof. Craig Mello opowiadał o procesie dochodzenia do odkrycia działania siRNA (małe interferujące RNA), a także o tym, jak w kolejnych latach jego zespoły dążyły do opracowania pierwszych terapii opartych na mechanizmie wyciszania genów. -Terapie, które do tej pory zostały wprowadzone na rynek, działają fenomenalnie i nie dają praktycznie żadnych skutków ubocznych ze względu na dużą precyzję ich interakcji w komórkach. Było to możliwe dzięki wieloletniej, wytężonej pracy naukowców: chemików, biologów strukturalnych i badaczy klinicznych na całym świecie - ich wiedza, determinacja, zaangażowanie i pasja przekształciły naturalny mechanizm komórkowy w nową drogę terapeutyczną, która obecnie poprawia ludzkie zdrowie i ratuje życie"– mówił prof. Mello podkreślając, jak wielu niepowodzeń trzeba było doświadczyć, aby w końcu uzyskać leki, które pomagają tysiącom pacjentów na całym świecie.

– Odkrycie interferencji RNA (RNAi), mechanizmu regulującego ekspresję genów było dla medycyny przełomowe. Pionierskie badania Craiga Mello i Andrew Fire wykazały, że dwuniciowy RNA może wyciszać określone geny, skutecznie je wyłączając. To odkrycie nie tylko zmieniło nasze rozumienie biologii molekularnej, ale także otworzyło zupełnie nowe ścieżki w badaniach biomedycznych, diagnostyce i terapii. Interferencja RNA stała się od tego czasu niezbędnym narzędziem w badaniu funkcji genów i położyła podwaliny pod rozwój nowych metod leczenia chorób genetycznych, infekcji wirusowych, a nawet raka. Dorobek profesora Mello jest doskonałym przykładem tego, jak fundamentalne badania naukowe mogą prowadzić do głębokich postępów w medycynie. Jesteśmy dumni, że jako najlepsza uczelnia medyczna w kraju mogliśmy gościć w naszych murach tak wybitnego przedstawiciela światowej nauki – powiedział prof. dr hab. n. med. Rafał Krenke, rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

– Spotkanie z profesorem Craigiem C. Mello było dla naszej uczelni niezwykle ważnym wydarzeniem. To nie tylko wyjątkowa okazja do wysłuchania wykładu wybitnego naukowca, ale także impuls do refleksji nad rolą nauki we współczesnym świecie. Odkrycie mechanizmu interferencji RNA, za które profesor Mello został uhonorowany Nagrodą Nobla, ma ogromne znaczenie nie tylko w medycynie, ale również w rolnictwie, weterynarii i biotechnologii, które są bliskie profilowi naszej uczelni. Dla studentów i młodych badaczy była to niepowtarzalna szansa, by zadać pytania, wymienić się myślami i usłyszeć, jak wygląda droga do przełomowych odkryć z perspektywy ich autora. Cieszymy się, że Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego mogła być częścią tej międzynarodowej inicjatywy. Takie wydarzenia doskonale wpisują się w naszą strategię umiędzynarodowienia – budowania mostów między środowiskami naukowymi z różnych krajów, promowania mobilności akademickiej i inspirowania młodych ludzi do działania w globalnym kontekście – powiedziała dr hab. Marta Mendel, prof. SGGW, prorektor ds. umiędzynarodowienia Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Craig Mello gościł również w przestrzeni Forum (az-forum.pl) należącej do firmy AstraZeneca, wieloletniego partnera programu Nobel Prize Inspiration Initiative, w ramach którego laureaci Nagrody Nobla mogą dzielić się z młodymi badaczami inspirującymi historiami i spostrzeżeniami. Podczas spotkania zorganizowanego pod hasłem “Exploring the path to discovery" z noblistą mieli okazję porozmawiać studenci Wydziału Medycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz pracownicy AstraZeneca, na co dzień zaangażowanych w opracowywanie innowacyjnych terapii. Profesor Mello podkreślał, jak ważna na ścieżce kariery każdego naukowca jest ciekawość świata – to ona skłania do stawiania odważnych pytań – oraz wytrwałość w poszukiwaniu odpowiedzi. Zwracał także uwagę na znaczenie dialogu między naukowcami a światem zewnętrznym, który pozwala tłumaczyć istotę dokonywanych odkryć. To pierwszy krok nie tylko do popularyzacji nauki, ale też do budowania zaufania. Nauka nie może funkcjonować w próżni – potrzebuje otwartego dialogu z pacjentami, decydentami, biznesem i całym społeczeństwem. Tylko wtedy ma siłę realnie zmieniać świat i nie pozostaje niezrozumianym głosem zamkniętym w laboratorium.

- Wystąpienia profesora Craiga Mello oraz spotkania w mniejszych grupach z polskimi młodymi naukowcami były dla nas wszystkich niezwykle inspirujące – przypomniały nam, że wielkie odkrycia naukowe zaczynają się od prostych pytań i odważnych pomysłów. Zjawisko interferencji RNA to podstawa do tworzenia wielu innowacyjnych terapii, a nasze zespoły codziennie pracują nad tym, by przekładać tego rodzaju odkrycia na realną pomoc dla pacjentów. Ta wizyta jeszcze raz pokazała, jak ważna jest bliska współpraca świata nauki i biznesu – tylko razem możemy przyspieszyć rozwój medycyny przyszłości– zauważyła dr inż. Karolina Tkaczuk, dyrektorka ds. współpracy akademickiej i innowacyjności w AstraZeneca. Myślę, że już samo wysłuchanie wykładu noblisty na żywo jest niezwykłym przeżyciem dla młodych naukowców i studentów, jednak możliwość bezpośredniej rozmowy z tak wybitnym naukowcem dla kadry przyszłości polskiej nauki jest niepowtarzalną możliwością pozyskania nie tylko naukowej, ale też praktycznej wiedzy. Cieszę się bardzo, że nasza wspólna inicjatywa z NPO daje taką możliwość. Jest to dla nas również ogromna satysfakcja, że po raz drugi mogliśmy zaprosić do Polski laureata Nagrody Nobla w tej dziedzinie – dodała doktor Tkaczuk.

–  Promocja badań naukowych, jak również intensyfikacja współpracy międzynarodowej wpisują się w misję Uniwersytetu Warszawskiego. Cieszymy się, że już po raz kolejny jesteśmy partnerem inicjatywy, która przybliża studentom i szerszej publiczności odkrycia nagrodzone najbardziej prestiżową nagrodą naukową na świecie. Wykład i spotkanie prof. Craiga C. Mello ze studentami Wydziału Medycznego UW stwarza doskonałą przestrzeń do dyskusji nad innowacyjnymi terapiami w medycynie i stanowi dla nich cenne źródło inspiracji – powiedział prof. Alojzy Nowak, Rektor Uniwersytetu Warszawskiego

Głównym organizatorem wizyty Craiga C. Mello w Warszawie jest  Nobel Prize Outreach w ramach inicjatywy Nobel Prize Inspiration Initiative przy współpracy z firmą AstraZeneca. Jest to międzynarodowy program, dzięki któremu laureaci Nagrody Nobla mogą dzielić się inspirującymi historiami i spostrzeżeniami ze środowiskiem akademickim, a zwłaszcza młodymi badaczami i studentami.