Na początku kwietnia br. weszła w życie ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów. Głównym zamysłem wprowadzenia regulacji było przede wszystkim uszczelnienie systemu podatkowego.

System monitorowania drogowego

Ustawa ustanawia system monitorowania drogowego, który obejmuje gromadzenie i przetwarzanie danych o przewozie towarów, w szczególności z zastosowaniem środków technicznych służących do ich monitorowania. Towary, których przewóz podlega obecnie weryfikacji zostały wymienione szczegółowo w przepisach. I tak, w art. 3 ust. 2 wspomnianej ustawy, czytamy, że substancją podlegającą kontroli jest przykładowo susz tytoniowy czy niektóre paliwa, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją PKWiU. Ustawowy wykaz towarów podlegających kontroli może ulec rozszerzeniu w drodze rozporządzenia Ministra Finansów, w oparciu o analizę ryzyka naruszeń przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku VAT oraz podatku akcyzowego.

Zgodnie z przepisami, w przypadku przewozu towaru rozpoczynającego się na terytorium kraju, podmiot wysyłający jest obowiązany, przed rozpoczęciem przewozu towaru, przesłać do odpowiedniego rejestru zgłoszenie, uzyskać numer referencyjny dla tego zgłoszenia i następnie przekazać ten numer przewoźnikowi. Zgłoszenie dokonywane jest przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych.

Należy zaznaczyć, że z obowiązku monitorowania został zwolniony między innymi przewóz towarów, który nie jest związany z wykonaniem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W takiej sytuacji przewożonym towarom musi towarzyszyć dokument potwierdzający przesunięcie międzymagazynowe.

Przewóz produktów leczniczych

Trwają prace legislacyjne związane z objęciem systemem monitorowania również przewozu produktów leczniczych

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt nowelizacji ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw („Projekt”). Założeniem Projektu jest dostosowanie obowiązujących regulacji do możliwości objęcia wspomnianym systemem także przewozu produktów leczniczych. W ocenie Wnioskodawcy (Ministra Finansów i Rozwoju), proponowane rozwiązanie może znacząco wpłynąć i przyczynić się do walki z nielegalnym wywozem leków.

Jak wynika z Projektu, systemem objęte miałyby zostać towary „w stosunku do których zachodzi uzasadnione prawdopodobieństwo wystąpienia naruszeń przepisów w zakresie ochrony zdrowia i życia obywateli w obrocie produktami leczniczymi – określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 11”. Przepis ten nie przesądza jeszcze wprost, że leki zostaną faktycznie objęte systemem – o tym, czy tak się stanie przesądzi ostatecznie Minister Rozwoju i Finansów, w drodze rozporządzenia.

W połowie września br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano protokół z posiedzeń Komisji Prawniczej wraz z załącznikami, z których wynika, że Wnioskodawca Projektu proponuje inaczej uregulować omawiane kwestie. W szczególności, do art. 3 ust. 2 Ustawy miałby zostać dodany pkt 3a w następującym brzmieniu: „Systemowi monitorowania przewozu podlega przewóz produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych, objęte obowiązkiem, o którym mowa w art. 37 av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne.”

Nowy rozdział w Prawie farmaceutycznym?

Ponadto, propozycja zakłada, że w Prawie farmaceutycznym ma znaleźć się nowy rozdział – 2c, rozpoczynający się od ww. art. 37av: „Monitorowanie przewozu produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”.

Nowy art. 37av Prawa farmaceutycznego miałby regulować kwestie zw. ze zgłaszaniem GIF zamiaru wywozu poza granice Polski leków, które zostały umieszczone w wykazie produktów leczniczych zagrożonych brakiem dostępności w kraju. Oznacza to, że nowy przepis 37 av Prawa farmaceutycznego miałby zastąpić dotychczasowe brzmienie art. 78a Prawa farmaceutycznego.

Zgodnie z protokołem Komisji Prawniczej, Minister Finansów i Rozwoju ma opracować nowy projekt nowelizacji uwzględniający powyższe propozycje oraz zaktualizować uzasadnienie do Projektu. Do dnia przygotowania niniejszego opracowania, tj. 11 października 2017 r., jedynym oficjalnym stanowiskiem wnioskodawcy jest właśnie wspomniana wyżej propozycja z dnia 24 lipca 2017 r.

Wprawdzie wprowadzenie wymogu zgłoszenia każdego przewozu leków oraz monitorowanie takiego przewozu specjalnie powołanym do tego celu służbom ma doprowadzić do ograniczenia występującym nadużyciom na rynku farmaceutycznym. Z drugiej jednak strony nie należy zapominać, że proponowane regulacje są wciąż jeszcze w fazie opracowania, co oznacza, że ich skuteczność możliwa będzie do skontrolowania dopiero po ich ewentualnym wejściu w życie.